Czas Merkurego

W najbliższy poniedziałek Merkury, najmniejsza planeta naszego Układu Słonecznego, będzie miała swoje pięć minut. Na codzień trochę zapomniana przez miłośników astronomii przypomni się przechodząc przed tarczą Słońca. Tranzyt, bo tak nazywa się to zjawisko, potrwa kilka godzin i będzie dobrze widoczny w naszym kraju. Oczywiście, o ile pogoda na to pozwoli.

Na początek ostrzeżenie – obserwacje Słońca są bardzo niebezpieczne i mogą skończyć się ciężkim uszkodzeniem wzroku! Nigdy nie należy patrzeć bezpośrednio na naszą gwiazdę bez odpowiedniej osłony. Najlepsza do tego celu jest specjalna folia Baader, którą można bardzo łatwo kupić w polskich sklepach dla astroamatorów. Dobrą ochronę zapewnia też maska spawalnicza czy samo szkło z niej. W ostateczności można użyć przyciemnionej folii, na przykład starej dyskietki. Osobiście kilka razy robiłem zdjęcia zaćmień Słońca właśnie przez dyskietkę. Należy wtedy bardzo starannie wykonać mocowanie takiej folii do obiektywu, żeby wiatr czy gwałtowny ruch aparatem nie spowodowały jej odpadnięcia. Dobrym pomysłem jest też obserwowanie Słońca na wyświetlaczu LCD, zamiast bezpośrednio w wizjerze. Dodać należy, że nawet wpatrywanie się w Słońce ‘gołym okiem’ bez lornetki czy aparatu jest również niebezpieczne. Zawsze należy stosować jakąś osłonę!

Po tej porcji ostrzeżeń przejdźmy do konkretów. Merkury i Wenus to dwie planety obiegające Słońce po orbitach bliższych niż Ziemia i z tego powodu tylko one mogą przechodzić przed tarczą słoneczną. Tranzyt Merkurego zacznie się w poniedziałek, 9 maja 2016 o godzinie 13:12, kiedy to nastąpi pierwszy kontakt tarczy planety z naszą gwiazdą. Przez kolejne godziny Merkury będzie wędrować na tle Słońca, aż około 20:42 wyjdzie poza obręb jego tarczy. Podobne zjawisko obserwowałem i fotografowałem w 2004 roku. Wtedy to jednak Wenus przechodziła przed Słońcem. Samo zjawisko z pewnością nie jest tak widowiskowe jak zaćmienie, warto je jednak zobaczyć i udokumentować. Ponieważ do poniedziałku zostało jeszcze kilka dni, jest czas na przygotowanie sprzętu i zorganizowanie czasu na obserwację. Pozostaje tylko mieć nadzieję, że pogoda będzie dla nas łaskawa.

Ilustracją dzisiejszego wpisu są zdjęcia z tranzytu Wenus w 2004 roku oraz z zaćmień Słońca w latach 2006, 2008 i 2015.